If..Else yada Try..Except, hangisi ne zaman kullanılmalı?

Python öğrenen geliştiriciler, birkaç basit ders ardından try...except yapısıyla hata yakalama ve kurtarma yapmayı öğrenir. Bunu gerekli yerlerde kullanabilecek bilgi ve deneyim seviyesine kısa sürede erişebilir. Ancak, try..except yapısının daha egzotik kullanımları da mümkün. Try..except yapısıyla daha okunaklı ve temiz kod yazılabilir mi, yada ne zaman bu yapıyı kullanmaktan kaçınmalıdır sorusuna değinmek istedim. Birazdan okuyacaklarınız, benim bu konudaki kişisel görüşlerimdir. Kanıtlanmış veya toplumca kabul görmüş gerçekler olabilir veya olmayabilir.

Bu yazıyı yazmamın arkasındaki sebep Wikibooks Python Programlama makalesi içinde okuduğum şu cümledir:

If you have a complicated piece of code to choose which of several courses of action to take, it can be useful to use exceptions to jump out of the code as soon as the decision can be made.

Kabaca bir çeviriyle diyor ki, eğer birçok seçimin yapılması gereken karmaşık bir kodunuz varsa, kararın verilebileceği bir aşamada, exception (tr: istisna, kuraldışılık) kullanarak koddan dışarı sıçramak yararlı olabilir. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse:

def ifelseile(a=None):
    if a is not None:
        return a + 1
    else:
        return 0
def tryexceptile(a=None)
    try:
        return a+1
    except:
        return 0

Her ne kadar bu iki örnek çok basit örnekler olsa da, ikinci kodun çok daha okunaklı ve anlaşılır olduğunu farketmişsinizdir. Ayrıca, biraz önce bahsettiğim wikibooks sayfasında da benzer bir örneğini yaptığı gibi, getattr, hasattr gibi fonksiyonlar ve __getitem__, __setitem__, gibi metodlar, try..except blokları ile birlikte daha okunaklı ve programlama mantığını daha düzgün ifade eden kodlar olabilirler.

# If .. Else
if hasattr(a,b):
    k = getattr(a,b)
else:
    k = "öntanımlı_değer"
# Try .. Except
try:
    k = getattr(a,b)
except:
    k="öntanımli_deger"
# __getitem__ örneği
my_dictionary = dict()
if "deneme" in my_dictionary:
    a = my_dictionary["deneme"]
else:
    a = None
try:
    a = my_dictionary["deneme"]
except:
    a = None

Yani, bence, eğer karar verilmesi gereken konu bir exception oluşturuyorsa, çoğu zaman try .. except yapısı tercih edilmeli, ancak, bu bazen verimliliği etkileyebilir.

#####
# Bu örnekde,  if .. else bloğu tercih edilmeli!
#####
### IF-ELSE ###
if isinstance(a,dict):
    zorHesaplananSayi = cokKarmasikHesapYap()
    a["hebele"] = zorHesaplananSayi
else:
   oksuz_sayilar += 1
### TRY-EXCEPT ###
try:
    zorHesaplananSayi = cokKarmasikHesapYap()
    a["hebele"] = zorHesaplananSayi
except:
    oksuz_sayilar += 1

Bu örnekde, exception oluşturacak noktaya kadar çok uzun bir işlem yapılması gerektiği için, if .. else yapısıyla doğrudan bu kısmı atlamak daha mantıklı. Bu yüzden, try..except yapısını doğru şekilde kullanmak biraz da programcının maharetine kalıyor.

İyi geliştirmeler.