Django sunucusu olarak dotcloud

Son zamanlarda bilişim çevrelerinde sık sık duyabileceğiniz "cloud computing" teriminin henüz oturmuş bir sözlük anlamı yok. En sık kullanılan anlamında "cloud computing" bir bilgisayarın kaynaklarının çoğunlukla sanallaştırma yazılımlarıyla birlikte, birden fazla kişi tarafından bölüşülmesi demek. Bu hizmeti sağlayan "dotcloud" firmasının, django uygulamalarını destekleyen bir altyapısı var ve belirli sınırlamalar çerçevesinde bu hizmeti ücretsiz alabiliyorsunuz.

Dotcloud'u kullanarak, sağladığı hizmetlerden bir veya birkaçı'nı seçerek, Dotcloud sunucularında bir sanal makina oluşturabiliyoruz. Sağladığı hizmetlerin çerçevesi mysql, postgresql gibi sık kullanılan veritabanı sistemlerini, Python gibi programlama dillerini içine alıyor. Bu yazıyı yazdığım tarihte, 13 adet servis kullanılabiliyordu. Bu servisler ile codeigniter, django, phpbb, wordpress,mediawiki gibi yazılımların çalıştırabilmesi mümkün görünüyor. Dotcloud galerisinde de Dotcloud ile sunulan birkaç örnek sitenin linklerine ve bu sitelerin hangi hizmetlere birlikte sunulduğu bilgisine ulaşabilirsiniz.

Dotcloud'un ücretlendirme politikası, sanal makine başına kullandığınız servis sayısı, kendinize özgü bir domain adı isteyip istemediğiniz gibi birkaç değişkene bağlı olarak değişiyor. Örneğin, bu blog'un sunumunu Dotcloud ile ücretsiz olarak yapıyorum. Saniyede 1000'den fazla istemin yapıldığı çok büyük bir kullanıcı kitlesine sahip, ya da ona benzer bir siteniz yoksa, Dotcloud'un ücretsiz sağladığı hizmetin bir django projesi sunmak için yeterli olacağını düşünüyorum.

Dotcloud'u kullanabilmek için yapmanız gereken ilk iş, tahmin edebileceğiniz gibi, Dotcloud web sayfasını ziyaret edip, üye kaydı yapmak. Üye kaydınızı yaptıktan ve siteye giriş yaptıktan sonra, ayarlar sayfasından api anahtarınızı bulabilirsiniz. Bu anahtara dotcloud cli'yi ilk çalıştırdığınızda ihtiyacınız olacak.

Dotcloud cli'yi kurmak için, Python'un pip paketine ihtiyacınız var, çoğu gnu/linux sistemlerde bunu şu komutla kurabilirsiniz:

sudo easy_install pip

"pip" paketi hazır olduktan sonra ise, şu komutla dotcloud cli'yi yükleyebilirsiniz:

sudo pip install dotcloud

Daha sonra, terminalden dotcloud komutu vererek, dotcloud'u çalıştırabilirsiniz. İlk çalıştırdığınızda sizden api anahtarınızı isteyecek. Api anahtarınızı da girdikten sonra, dotcloud programı kullanıma hazır hale gelecek.

Bu aşamada, dotcloud'da yeni bir uygulama oluşturmanız gerekiyor. Bunu şu şekilde yapıyoruz:

dotcloud create benim_blog

Uygulamayı oluşturduktan sonra, bir yml dosyasıyla, bu uygulamanın hangi servisleri kullanacağı gibi birkaç özelliğini ayarlamak gerekiyor. Bu dosyanın ismi dotcloud.yml olmalı ve, kodlarınızın kök dizininde bulunmalı. Eğer bu yazıyı adım adım takip ediyorsanız, dotcloud dosyalarınızı içinde bulunduracak bir klasör açıp, bunun içerisinde boş bir dotcloud.yml dosyası oluşturun. Daha sonra içeriğini aşağıdaki örneğe benzeterek doldurun.

	`www:`
	`type : python`
	`db:`
	`type : postgresql`

1. ve 4. satırlarda, yeni bir servis ile ilgili kısıma başlıyoruz. Buralardaki "www" ve "db" sözleri, sizin bu servislere taktığınız isimler. "type" sözcüğü ile belirtilen "python" ve "postgresql" ile yukarıda belirttiğim 13 adet servisden birer tanesi. Bu yapılandırmada, python servisi django için, postgresql servisi ise veritabanı olarak kullanılacaklar.

Dotcloud'la python servisini kullanırken, "requirements.txt" isimli bir dosya içerisinde, bu uygulamanın ihtiyaç duyduğu Python paketlerini listelemek gerekiyor. Bu dosyayı yine kök dizininde bulundurmalısınız, ve içeriği de şu şekilde olabilir.

	`django`
	`docutils`

Dotcloud python servisi aslında python-wsgi işlevi sağladığından dotcloud kök dizininde wsgi.py isimli bir dosya oluşturup, içinde wsgi işlevini sağlayacak application isminde bir fonksiyon oluşturmalısınız. Dotcloud belgelerinde bu dosyanın içeriğinin şu şekilde olması tavsiye ediliyor:

	`import os`
	`import sys`
	`os.environ['DJANGO_SETTINGS_MODULE'] = 'portal.settings'`
	`import django.core.handlers.wsgi`

	`djangoapplication = django.core.handlers.wsgi.WSGIHandler()`
	`def application(environ, start_response):`
	`if 'SCRIPT_NAME' in environ:`
	`del environ['SCRIPT_NAME']`
	`return djangoapplication(environ, start_response)`

Burada 3. satırı kendinize göre değiştirmeyi unutmayın. Benim uygulamam dotcloud için açtığım dizin içerisindeki portal isminde bir dizinde olduğundan, 3. satırda, DJANGO_SETTINGS_MODULE çevre değişkenini bu şekilde belirttim.

Eğer django admin sitesi statik dosyalarını projeniz içerisinde barındırmıyorsanız, yine kök dizininde bulunduracağınız "postinstall" isimli çalıştırılabilir bir dosya sayesinde, django'nun kendi içerisinde gelen admin paneli statik dosyalarını gerekli dizin içerisine sembolik bağla yerleştirebilirsiniz. Ayrıca, dotcloud'da tüm statik dosyalarınızın, dotcloud için açtığınız dizinin içindeki "static" dizininin içerisinde olması gerekiyor. "postinstall" dosyası içeriği de örneğin şu şekilde olabilir.

	`#!/usr/bin/env python`

	`import os`
	`os.environ['DJANGO_SETTINGS_MODULE'] = 'portal.settings'`
	`import django.contrib.admin`
	`admindir = os.path.dirname(django.contrib.admin.__file__)`
	`mediadir = os.path.join(admindir,'media')`
	`staticlink = os.path.join('static','admin_media')`
	`if os.path.islink(staticlink):`
	`os.unlink(staticlink)`
	`os.symlink(mediadir, staticlink)`

	`migrations_link = "/home/dotcloud/current/portal/blog/migrations"`
	`migrations_source = "/home/dotcloud/blog/migrations"`
	`if os.path.islink(migrations_link):`
	`os.unlink(migrations_link)`
	`os.symlink(migrations_source,migrations_link)`

Burada 4. ve 8. satırları yine kendinize göre düzenlemeniz gerekiyor. 11. satırdan sonrası ile konumuz ile alakasız, ancak, orada yapılanları anlayanlar için, fazladan bir örnek oluşturması amacı ile orada bıraktım. Ayrıca, dotcloud'a göndermeden önce, bu dosyayı çalıştırılabilir yapmayı da unutmayın.

Tüm bunları yaptıktan sonra, veritabanı ayarlarını da yapmanız gerekiyor. Ben buradaki örneğe postgresql ile devam edeceğim. Ancak, şu ana kadar aslında dotcloud servislerini başlatmadığımız için, veritabanı ayarlarını yapamıyoruz. Onun için, öncelikle dotcloud içinh hazırladığımız dosyaları sisteme göndermemiz gerekiyor. Bunun için, dotcloud kök dizinindeyken, şu komutu kullanıyoruz:

dotcloud push benim_blog

Buradaki "benim_blog" kodları hangi dotcloud uygulamasına göndereceğinizi belirtiyor. İlk kez kodlarınızı gönderdiğinizde, sizin için oluşturulan sanal makineye kodlarınız gönderildikten sonra bu makine içerisinde, python ve postgresql kurulacak, requirements.txt içerisinde belirttiğiniz python paketleri indirilip kurulacak ve python-uwsgi işlevi kullanıma hazır hale gelecek.

Artık aşağıdaki komutları vererek, postgresql ile yeni bir veritabanı oluşturabilirsiniz. Burada yazıyı fazla uzatmamak için, veritabanında yeni bir kullanıcı oluşturmadık.

dotcloud run benim_blog.db -- createdb -O root portal

Burada, size ayrılan dotcloud makinesinde komut çalıştırmak için "dotcloud run" komutunu kullandık. "benim_blog.db" benim blog uygulamasındaki, db servisini ifade ediyor. Bunu bu şekilde kullanmak zorundayız, benim_blog.db ile benim_blog.www aynı makinadaki farklı kullanıcılar, ve veritabanına ancak benim_blog.db ulaşabiliyor.

Veritabanı da kullanıma hazır olduktan sonra, settings modülü içerisinde gerekli değişiklikleri yapmanız gerekiyor. Veritabanının HOST, PASSWORD ve PORT bilgilerini, şu komutla öğrenebilirsiniz.

dotcloud info benim_blog.db

Tüm ayarları doğru bir şekilde tamamladıktan sonra, değişikliklerin uygulanması için, kodlarınızı bir kez daha yukarıda yaptığımız gibi dotcloud'a göndermelisiniz.

Son olarak, django'nun veritabanında gerekli tabloları oluşturması için şu komutu verebilirsiniz:

dotcloud run benim_blog.www -- python current/portal/manage.py syncdb

Dotcloud makinesinde, en son gönderdiğiniz kodlar, /home/dotcloud/current içerisinde tutuluyor. Bu durumda, manage modülünün tam yolu da benim için current/portal/manage.py oluyor. Herşey yolunda gittiyse, artk django uygulamanız kullanıma hazır durumda olmalı.

Dotcloud çok geniş bir konu olduğu için, burada anlattıklarım biraz üstünkörü kalıyor olabilir, ama başlangıç için yeterli olacaktır. Bu noktadan sonra ise yolunuzu bulmak size kalmış. Ancak takıldığınız bir konu olursa, aşağıdaki yorumlardan bana iletebilirsiniz.