Python ile soketlere giriş

Merhabalar,

Bu yazıda, Python programlama diliyle soketlerin kullanılışı konusuna kısaca giriş yapmaya çalışacağım. Okuyucuda soketler hakkında temel bilgilerin olduğunu varsayıyorum. Bunların ne olduğu veya ne için kullanıldığı konusunda hiçbir bilgisi olmayanlar için şöyle özetleyebiliriz; soketler iletişim kanallarıdır. Bunlar aynı bilgisayarda iki işlem arası iletişim sağlayabilse de (örn: unix soketleri) bunları en çok ağ üzerinde iletişim için kullanırız. İnternetten bilgisayarınıza gelip giden tüm veriler için, mutlaka birer soket kullanılır.

Anlatıma geçmeden önce şunu da söylemek istiyorum ki, Python'daki socket modülünü lazım olmadıkça kullanmayınız. Demek istediğim şu ki, bir internet sayfası indirmek için socket açmak, HTTP başlıklarını göndermek, gerekirse yönlendirilen sayfaya yeniden soket açmak gibi bir uğraşa girmeyin. Python bu tip yaygın kullanımlar için zaten daha üst seviye modüllere sahip bir dil. Amerika'yı yeniden keşfetmeye gerek yok.

Öyleyse, Python'daki socket modülünü alternatif bulamadığımız durumlarda kullanalım. Ağ bakımı/programcılığı konusunda bu modülün kullanım alanı kendisini belli edecektir.

Bir örnekle başlayalım;

	`s = socket.socket(`
	`socket.AF_INET, socket.SOCK_STREAM)`

	`s.connect(("www.google.com.tr", 80))`

Bu örnekte bir client (ingilizcede müşteri demek) soket oluşturduk. Bunun anlamı, bu soket kendisi veri sunmayacak, bir sunucuya bağlanacak demek. Sunucu programlara ileriki yazılarda göz atmaya çalışacağım.

Soket oluşturma fonksiyonuna ilk verdiğimiz argüman, bu soketin adresleme şeklini gösteriyor diyebiliriz. Bunun socket.AF_INET olması, bunun bildiğimiz IP adresi soketi olduğunu gösteriyor. Bunun yerine, socket.AF_INET6 ile IPv6 kullanabiliriz. Bir de socket.AF_UNIX var ki, bu UNIX soketleri için kullanılıyor. Dolayısıyla her sistemde bu sabit tanımlı olmayabilir.

İkinci argüman ise bu soketin iletişim tipini gösteriyor. socket.SOCK_STREAM, en yaygın kullanılan TCP iletişim tipidir. Bundan sonra en yaygın kullanılan iletişim tipi UDP için socket.SOCK_DGRAM sabiti kullanılır.

Daha sonra, elimizdeki s isimli soket objesinin connect isimli metoduyla, soketimizi internetteki bir diğer sokete (yani sunucuya) bağlayabiliriz. Bu metot adres türüne göre farklı argümanlar alabilir. socket.AF_INET için, adres ve porttan oluşan bir tuple veri tipi alır.

Eğer internetle veya işletim sistemiyle ilgili bir hata oluşmadı ise, şu andan sonra soketimiz yazmak ve okumak için hazır. Bu işlemler için sırasıyla send ve recv metotları kullanılır. Aynı örnekten devam ederek, şunu deneyebiliriz;

	`s.send("GET / HTTP/1.1\r\nHost: www.google.com.tr\r\nConnection: Close\r\n")`
	`while True:`
	`msg = s.recv(512) # 512 byte veri okumaya çalış`
	`if not msg: # Eğer boş döndüyse,`
	`break`
	`print msg`

Not: Kodlar içerisindeki adres html tagları içinde görünüyorsa, onları kaldırın. Galiba Tumblr otomatik olarak onu linke çevirmeye çalışıyor :/

Burada, muhtemelen yapılabilecek en kısa HTTP isteğini gerçekleştirdik. Daha sonra da, 512 byte'lar halinde okuyabildiğimiz kadar veri okuduk. İnternetten gelecek verinin tümünün ne kadar olduğunu bilmediğimiz için, boş veri okuyana kadar okumaya devam etmemiz gerekiyor. Bir yandan okudukça, bir yandan da ekrana yazmaya devam ettik.

Ekleme: Connection: Close header'ını eklemek önemli. Bu header olmazsa, server yeni bir istek almak için bağlantıyı açık tutabilir. Bu durumda, program bağlantının kapanacağını varsaydığından, bağlantının iki ucu da diğerinden veri beklerken program donabilir. (bkz: HTTP persistent connection)

Artık s isimli soketimizle işimiz bitti. HTTP protokolünde, bir kez veri okuduktan sonra bağlantı kapanır. Yeni bir sayfa okumak istersek, sıfırdan bir soket bağlantısı gerçekleştirmemiz gerekir.

Bu yazıda konuya genel bir giriş yaptım. Bir sonraki yazıda sunucu programlarda soketlerin nasıl kullanılacağına değinmeyi planlıyorum.